این دوره از جشنواره با نمایش ۵۵ فیلم داستانی از میان ۱۲۴۹ اثر ثبت‌نام شده در بخش مسابقه آثار داستانی به علاوه ۶ فیلم به‌عنوان منتخب جشنواره‌های منطقه‌ای سینمای جوان در همین بخش و ۲۲ فیلم راه یافته به بخش تجربی از میان ۲۲۶ اثر ثبت نام شده که علاوه بر ۲۰ فیلم فوق، دو فیلم کوتاه تجربی به عنوان آثار برگزیده از جشنواره‌های منطقه‌ای سینمای جوان به طور مستقیم به این دوره از جشنواره راه پیدا کردند، آثار بخش ملی را تشکیل می‌دادند که با استقبال بسیار خوب مخاطبان همراه شدند.

ایده‌های جذاب و بکر از دریچه نگاه فیلمسازان جوان

کوتاه گفتن از یک مفهوم عمیق، زیستن رنج آدم‌ها و به تصویر کشیدن عشق، اندوه، شادی و خیال تا استیصال و امید در زمانی کوتاه کاری سخت و دشوار است. اتفاقی که فیلمسازان این دوره از جشنواره به خوبی از عهده آن برآمدند و در ظرف زمانی اندک، مفاهیم ارزشمند و مهمی را پیش چشمان مخاطبانشان قرار دادند.

جشنواره فیلم کوتاه تهران در این دوره پذیرای جهان خیال‌انگیز فیلمسازان شد و توجه به خیال‌انگیزی و خلاقیت در فیلمسازی یکی از ویژگی‌های مهم فیلم‌های این دوره بود. یعنی همان چیزی که سال‌هاست جای خود را به انعکاس صرف واقعیت‌ها داده و بازیگوشی و خیال پردازی را از صحنه حذف کرده است؛ اما یکی از ویژگی‌های مهم این دوره بلندپروازی فیلمسازان و جسارت ساخت فیلم‌های فانتزی است که در قالب کمدی، درام، مستند و انیمیشن به تصویر کشیده شد.

این دوره از جشنواره فیلم خوب کم نداشت، از «بدرود پاریس» و «کنار هم تنها»، « آپاترید» و «جوجه رنگی» و «روز خداحافظی»، «تانکر»، «کم و بیش نامرئی»، «کودکی»، «دوبیتو»، «دادرسی»، «کشک‌های شور عزیز» و ... گرفته تا کمدی‌های سرخوشانه‌ای همچون «جشن هنر» و «خسرو 127» و فیلم‌های فانتزی و خیال انگیزی مانند «بهش میگن منمنداس» و «خرده سیاره ها»، «شیفت» و ... همچنین فیلم‌هایی با محوریت معمایی، جنایی و پلیسی همچون «مرتد»، «برهوت»، «کنار هم تنها»، «تونل» و ... . فیلم‌هایی که با تیزبینی و نگاه هوشمندانه فیلمسازاش از طراوت و تازگی برخوردار بودند و نوید ورود فیلمسازان خلاق و آینده‌داری را به دنیای سینما می‌دهند، البته در این میان نباید از نقش جشنواره فیلم کوتاه به عنوان معتبرترین و بهترین محمل این گردهمایی‌ به سادگی عبور کرد که فیلمسازان کوتاه را گرد هم جمع و امکان و فرصت دیده شدن آثارشان را فراهم می‌کند.

وقتی کودکان غزه و لبنان فراموش نمی‌شوند

جشنواره چهل‌ویکم فیلم‌کوتاه تهران سهمی را به آثاری با محوریت مردم مظلوم فلسطین و لبنان و حمایت از آنها اختصاص داد. بخش ویژه شاخه زیتون» با نمایش ۱۷ فیلم ‌کوتاه گلچین‌شده از بهترین آثار خارجی مطرح در جشنواره‌های تراز اول دنیا در سال ۲۰۲۴ با موضوع فلسطین و همچنین شاخص‌ترین آثار ایرانی تولیدشده در یک سال گذشته با موضوع مظلومیت مردم لبنان و فلسطین و جنایت‌های رژیم صهیونیستی طی روزهای جشنواره برگزار شد. این فیلم‌ها در ستایش صلح و مقاومت، با نگاهی متکثر و متنوع مقاومت مردم غزه را به تصویر می کشند و داستان مردمی را روایت می‌کنند که علیرغم اینکه جنگ جزیی از روزمرگی‌هایشان شده اما امید را به لحظه لحظه‌هایشان گره می زنند.

بخش «شاخه زیتون» فرصت‌ مغتنمی را برای دیده شدن آثاری با محوریت مقاومت فراهم آورد و در روزهایی که لبنان و غزه تحت حملات رژیم صهیونیستی است این جشنواره رسالت خود را در رساندن صدای مظلومان به جهان به سرانجام رساند و حواس‌ها را معطوف به خود کرد. علیرغم اینکه «شاخه زیتون» جزو بخش های فرعی جشنواره است و شاید به اندازه بخش داستانی و مسابقه در مرکز توجه قرار نگیرد، اما استقبال مخاطبان از آثار این بخش بیانگر اهمیت آن و دیده شدنش بود. «برقص» به کارگردانی پوریا دهقان و «شازده کوچولو» به کارگردانی عمار خطی هردو از فیلم‌های اقتباسی و در کنار آثاری همچون مستند «قلب‌های کوچک» و آثاری از سینمای اردن، فلسطین و مصر جزو فیلم‌های شاخص و اثرگذار این بخش بودند. یکی دیگر از اتفاقات خوب این بخش نیز حضور خانواده شهید سیدرضی موسوی در جشنواره بود که سال گذشته در حمله هوایی اسرائیل در سوریه به شهادت رسید و طبیعتاً این گردهمایی‌ها به اطلاع رسانی بیشتر و آگاهی مردم از اتفاقات منطقه کمک می کند.

آشتی دوباره با کتاب و تاکید بر اهمیت جریان اقتباس

یکی دیگر از امتیازات مهم این دوره از جشنواره برگزاری نمایشگاه کتاب‌های سینمایی و هنری و همچنین بخش کتاب و سینما و نمایش آثاری بود که با اقتباس از کتاب‌های داستانی ساخته شده بودند. سینمای ایران در بسیاری از مقاطع خود وامدار ادبیات داستانی بوده و آثار شاخص و ارزشمندی در آن تولید شده است؛ با توجه به ظرفیت‌های بی‌شمار و غنی ادبیات داستانی، توجه به ضرورت و اهمیت پیوند ادبیات و سینما در جشنواره فیلم کوتاه که می‌تواند مقدمه‌ای برای ورود به سینمای بلند باشد، قابل تامل است.   

از مخاطبان جشنواره تا ضرورت اکران عمومی

بدون تردید یکی از دلایل رونق جشنواره فیلم کوتاه امسال حضورمخاطبان آن است که در روزهای برپایی این دوره به آن گرما و شور ویژه‌ای بخشیدند. حضور قابل توجه علاقمندان به فیلم کوتاه و پر شدن سالن‌های سینما به خصوص در بخش سینمای داستانی، مستند و تجربی نشان از اهمیت سینمای کوتاه و علاقه مخاطبان به آن دارد و ضرورت اکران‌های عمومی را بیش از پیش تقویت و گوشزد می‌کند. گرچه گروه هنر و تجربه مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی در قالب باکس‌هایی، چندین فیلم کوتاه را به نمایش می‌گذارد اما برای بیشتر دیده شدن این آثار، باید دامنه اکران اینگونه فیلم ها را وسیع‌تر ومتنوع‌تر از پیش کرد.

پرونده چهل و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران در حالی بسته شد که فیلم کوتاه همچنان به مسیر خود ادامه خواهد داد، اما باید در کنار ایجاد فرصتی ارزشمند در این جشنواره برای دیده شدن هرچه بهتر آثار، حمایت‌هایی هم در راستای تسهیل شرایط فیلمسازی، تخصیص بودجه برای فیلمسازان جوان و همانطور که قبلاً اشاره شد حمایت در اکران‌های عمومی فراهم آورد تا عرصه فیلم کوتاه به محملی مهم با ظرفیت‌های فراوان برای تجربه اندوزی فیلمسازان و تربیت نسلی تازه منجر شود.